مفهوم ایده چیست؟

ایده چه تفاوتی با اثر فکری دارد؟

آیا حقوق مالکیت فکری از ایده‌ی طرح‌های مد حمایت می‌کند یا آثار فکری؟

برای برخورداری ایده از حمایت حقوق مالکیت فکری چه باید کرد؟

معانی و مفاهیم متعددی برای ایده آورده شده است. فرهنگ فارسی عمید ایده را ازجمله اندیشه و سلیقه ادبی و صنعتی معنی کرده است. جان سی گینسبورگ (jan C. Ginsburg) اصطلاحا آن را اندیشه و فکر غیر متبلور و عاری از قالب مادی دانسته، که البته باید آن را در مقابل یک اثر فکری که به مرحله بیان رسیده است قرار داد.

در واقع تفاوت ایده و اثر فکری در «به جلوه و بیان» درآمدن است. از این‌روی در نظام‌های حقوقی مختلف و در رژیم‌های حقوق مالکیت فکری از ایده حمایت نمی‌شود و مهمترین دلیل این است که از شرایط حمایت برخوردار نیست. چراکه در حقوق مالکیت ادبی و هنری از بیان و جلوه اثر ابتکاری بدون در نظر گرفتن روش و شیوه بیان و تجسم آن حمایت می‌شود و در حقوق مالکیت صنعتی علاوه بر رعایت شرایط حمایت باید مراحل ثبت را هم طی کند که این امر مستلزم تجسم خارجی ایده است.

بنابراین، اگر طراحان مدو لباس ایده آفرینش طرح ابتکاری لباس یا اکسسوری را پرورش دهند تا زمانی که خلق نشود و جلوه و تجسم نیابد از حمایت‌های قانونی حقوق مالکیت فکری  برخوردار نیست و از این حیث هیچ حقوق مادی و معنوی‌ای برای ایده‌پرداز در پی نخواهد داشت.

از اینرو، ابراز ایده در قالبی محسوس با داشتن شرایط قانونی حمایت از آثار فکری و یا طرح‌های مد می‌توان انتظار برخورداری از حمایت قانونی از حقوق مادی و معنوی این آثار را داشت.

Dr. Leila Aalikhani

شرایط حمایت قانونی از طرح‌های مد (!Legal features of fashion design)

منابع:

میرشمسی محمدهادی، حسام جلائیان دهقانی، علیرضا تمیوری(1393)، ایده و حمایت از آن در حقوق مالکیت فکری، حقوق اسلامی، شماره 40.

عمید، حسن(1363). فرهنگ فارسی عمید، تهران: انتشارات امیرکبیر.​