حقوق مد که تمامی موضوعات قانونی صنعت مد و لباس را دربر می‌گیرد اساساً بر حقوق مالکیت فکری استوار است.

مالکیت فکری (IP) در قامت جلوه‌ای ناب از مالکیت درباره آقرینش و تراوشات فکری و نوآورانه پدیدآورندگان مانند انواع نوآوری‌ها، طرح‌ها، برندها، کارهای هنری و موسیقی و منافع و حقوق مادی و معنوی مترتب بر آنها با اهمیت فراوان فرهنگی و اقتصادی است.

با توجه به تنوع و پیچیدگی مالکیت فکری، حقوق مالکیت فکری (IP law) قوانین گوناگونی را در دو رژیم کپی‌رایت و مالکیت صنعتی برای حمایت از حقوق پدیدآورندگان، و جامعه وضع کرده‌است.

«کپی رایت» یا به تعبیری (در حقوق داخلی) حقوق «مالکیت ادبی و هنری»، مؤلف مصنف و هنرمند را «پدیدآورنده» و آنجه از راه تلاش یا هنر و ابتکار پدید آمده باشد را بدون در نظر گرفتن طریقه و روشی که در بیان یا ظهور و یا ایجاد آن به‌کار رفته «اثر» می‌داند که تحت شرایطی از حمایت‌های قانونی برخوردار است.

«مالکیت صنعتی» با سه زیرشاخه اختراع، علائم تجاری و طرح صنعتی و قوانین مرتبط آن تحت شرایطی از آفریده‌های فکری و نوآورانه از جمله طرح‌های مد حمایت می‌کند.

حمایت از مالکیت فکری یکی از موضوعات بسیار مهم صنعت ثروت‌آفرین و اشتغال‌زای مد و لباس است که پدیده جهانی شدن، پیدایش اینترنت، پیشرفت‌های فناورانه، دوران کوید -19 و پساکرنا و …، بر چالش‌های آن افزوده است.
این چالش‌ها در اجزا و عناصر بنیادین و اصلی این صنعت مانند ‌آفریده‌های فکری مد (طرح‌های مد) تبعات زیان‌بارتری درپی‌ دارد. از اینرو، بررسی وضعیت قانونی موضوعات یادشده بایسته است.

Leila Aalikhani