چرا طراحان مد و لباس درپی گرفتن مالکیت معنوی(مالکیت فکری) برای طرح‌های‌شان هستند؟

آیا برخوردار از حمایت‌های قانونی منوط به ثبت مالکیت فکری طرح‌های مد است؟

پیش از ورود به بحث بهتر است بدانیم واژه «مالکیت معنوی» را باید با شکل درست آن یعنی «مالکیت فکری» جایگزین کرد.

 حال باید دید چرا طراحان مد درپی مالکیت فکری برای آفریده‌های فکری خود هستند؟

برخی بر این باورند که درصورت ثبت طرح‌های مد قانون از حقوق پدیدآورندگان آنها حمایت می‌کند و در غیراینصورت طراحان مد و لباس از حمایت‌های قانونی حقوق مادی و معنوی آثار فکری و هنری‌شان محروم خواهند شد.

ماده (21) قانون حمایت حقوق مؤلفان، مصنفان و هنرمندان ثبت آثار، نام، عنوان و نشان ویژه اثر را اختیاری اعلام کرده است. بنابراین، ثبت یا عدم ثبت طرح هیچ‌گونه تأثیری در برخورداری از حقوق قانونی ندارد و هرگونه آیین‌نامه، بخشنامه، دستورالعمل و مقرره‌ای که دال بر الزامی بودن ثبت اثر باشد فاقد وجاهت قانونی است.

اما، از آنجا که طرح‌های مد توسط مرتکبین جرائم مالکیت فکری کپی می‌شوند و هرچه طرح موفق‌تر باشد احتمال کپی‌شدن آن بیشتر است، ثبت طرح می‌تواند یکی از دلایل اثبات مالکیت فکری آن برای خالق اثر در دعاوی کیفری و حقوقی باشد.

البته، این درحالی‌است که ثبت طرح با رعایت تشریفات لازم و بررسی همه جانبه ابعاد آن از جمله، احراز اصالت طرح انجام شده باشد. درغیر اینصورت حتی گواهی ثبت طرح می‌تواند در فرایند دادرسی رد و از شمار دلایل خارج شود.

(?Originality or Novelty) طرح‌های مد، اصالت یا تازگی؟

Dr. Leila Aalikhani​